O Banco de España calcula que o Estado non vai poder recuperar mais de 60.000 millóns de euros das axudas publicas concedidas para sanear o sistema financeiro.
Cáenselles tódolos velos deixándoos espidos de argumentos e
xustificacións. Xa non son quen (banqueiros, políticos) de ocultar que
aproveitando o impacto da crise financeira (2008), que eles mesmos
provocaron coas súas falcatruadas, puxeron en práctica unha serie de
políticas que non foron máis que os motores dunha grande estafa aos
cidadáns de rendas medias e baixas, as clases populares. Que tanto o
chamado rescate bancario como as políticas de austeridade fiscal non
eran medidas necesarias para saír da crise financeira.
Se o
rescate bancario tivo como obxectivo real salvar os grandes bancos dos
problemas financeiros derivados das súas nefastas e irresponsables
xestións, a austeridade fiscal busca retirar fondos públicos dos
servizos e prestacións que benefician especialmente as clases populares.
Fondos que se destinarían ao citado rescate dos bancos en dificultades.
Mentres as reformas laborais buscan debilitar ao movemento sindical
para así aplicar algo que levaban anos tentando: a rebaixa salarial que
inclina, aínda mais, a balanza das rendas a prol das rendas de capital.
Medidas que de ningures serviron para que, por caso, a economía española
e con ela a galega saíran da crise senón que provocaron unha grande
recesión.
Aínda que se ten falado abondo sobre a crise financeira e as súas
causas nunca é suficiente dado que estamos vendo, como un día si e outro
tamén, seguen queréndonos vender a mesma melodía de que se fixo o que
se tiña que facer. MENTIRAS.
Mentiras que quedan en evidencia se
analizamos con rigor a situación da economía española e galega cando
estourou a crise financeira (2008) e mais se temos en conta o que pasou a
continuación –una gran recesión-.
Cando estourou a crise o grande problema fiscal non eran ni a débeda
nin o déficit públicos –froito segundo aqueles de ter vivido por riba
das nosas posibilidades-. O grande problema a nivel de débedas era a
DEBEDA PRIVADA e dentro desta a débeda dos bancos. Aínda que, dado o
segredo bancario, non se coñece con total exactitude cal era a débeda do
sector financeiro español cando estourou a crise se hai algunhas
estimacións moi fiables. Segundo estas neses anos a débeda global da
economía española roldaba os 4,3 billóns de euros –en torno ao 400% do
PIB -. Unha débeda que se repartía da seguinte forma: uns 0,7 billóns de
euros aproximadamente -70% do PIB - eran débeda pública, e o resto 330%
PIB –equivalente a 3,6 billóns de euros- débeda privada. Non era
certo, xa que logo, que España tivera neses intres un grave problema de
débeda pública senón de débeda privada. Unha débeda privada que se
distribuía tal como segue: a débeda das familias roldaba en torno a 1
billón de euros -90% do PIB-, a das empresas 1,2 billóns de euros -130%
do PIB- é o resto era débeda bancaria: 1,4 billóns de euros -140% do
PIB-.
En termos globais a débeda pública so representaba o 16%
da débeda total da economía española, a débeda das familias o 21%, a das
empresas o 31% e a das entidades financeiras –maiormente bancos- o 32%.
Eran, xa que logo, os bancos e as empresas os principais
responsables do endebedamento da economía española (63%). Unha débeda
derivada maiormente da burbulla inmobiliaria.
A gran MENTIRA quedaba así en evidencia. Unha mentira que tanto a maior
parte da clase política galega e española, como dos altofalantes
ocultaron. Unha ocultación consciente para así poder xustificar a GRANDE
ESTAFA que, entre a clase política e as entidades financeiras, estaba
preparándose.
Unha estafa que nin o propio Banco de España pode xa ocultar e que presenta varias facianas políticas cada cal mais indecente.
A crise financeira internacional deixou en evidencia que os
sistemas bancarios galego e español non estaban tan sans como nos
aseguraban. A crise do mercado de capitais mostrou que non so
tiñan problemas de liquidez senón que corrían elevados riscos de
insolvencia: moi especialmente as Caixas de Aforros pero tamén moitos
bancos. Riscos derivados fundamentalmente dos métodos de enxeñería
financeira que tiñan adoptados como por caso o elevado apalancamento
–“endebedarse mais para ganar mais”-, unha situación realmente
explosiva. Métodos que, coa perda de valor dos seus activos e a seca das
fontes financeiras derivados ambos da crise financeira, colocaron aos
sistemas bancarios galego e español ao borde mesmo da creba. Algo que
inexplicablemente as autoridades españolas e galegas (Goberno español,
Banco de España, Xunta de Galiza) tardaron demasiado tempo en admitir.
Neste marco de crise financeira, a reacción das autoridades españolas
–Goberno español, Banco de España-, en liña coa maioría dos gobernos
europeos e occidentais, foi a de acudir ao rescate do sistema bancario
español dándolle prioridade absoluta sobre calquera outra medida de
política económica. Un rescate público que, feito a costa da maioría da
poboación –clases traballadoras e pensionistas especialmente-, tivo
gravísimas consecuencias económicas: disparouse a débeda pública, caeron
os ingresos fiscais e debilitouse a oferta monetaria –con especial
impacto nas familias, nas PEME e o comercio polo miúdo- facendo que a
crise financeira se convertera nunha grande recesión. Un rescate que,
por outra parte e a pesares do acontecido, non impediu que moitos dos
grandes bancos continuaran, a pesares das experiencias, coas súas
prácticas especulativas e de alto risco.
O rescate do sistema bancario galego e español adoptou varias
fórmulas, directas e indirectas, todas elas baseadas na inxección de
enormes sumas de diñeiro público. Diñeiro procedente dos petos
dos cidadáns que logo se retiraría, por caso, das funcións públicas de
benestar e das políticas de emprego. Por unha parte o BCE (Banco Central
Europeo) garántalles aos bancos españois como o resto da banca europea,
pero ao contrario do que fixo e fai con estados en apuros fiscais tal
que Grecia, unha liquidez abondosísima –expansión cuantitativa:
practicamente barra libre-, a medio prazo -4 anos de media- e moi barata
-a moi baixos tipos de xuro, en moitos casos ao 0% pero incluso,
ultimamente, a xuros negativos (-0,4%) tal que xa non so supón para os
bancos un enorme aforro no pago de xuros senón incluso unha ganancia (!)
cando aqueles son negativos-. Segundo fontes do propio BCE (Banco
Central Europeo) o importe dos prestamos a banca española supón, de
media, o 25% do total dos préstamos a bancos privados da eurozona –o que
significaría, ao día de hoxe, que a cantidade total prestada dende o
BCE a banca privada española supera amplamente os 500.000 millóns de
euros- Pola súa parte o BE (Banco de España) apunta a que Nova Caixa
Galiza Banco (NCG Banco) –resultado da fusión das caixas galegas: agora
ABANCA- foi o cuarto banco privado que mais axudas públicas recibiu por
esta vía: a suma total prestada vía BCE supera os 10.000 millóns de
euros.
Pero as axudas do BCE a banca española, como a moita da banca europea,
adoptaron tamén outras fórmulas financeiras que puxeron de novo en
evidencia que intereses defenden realmente os bancos centrais: prestamos
garantidos mediante a compra ben de produtos estruturados ben de
obrigacións incluso a bancos españois con moi baixas cualificacións.
Axudas que tamén confirmaron o xa sabido: os problemas dos bancos españois non son de liquidez senón de solvencia.
Asemade o goberno español, pola súa parte, prestou grandes axudas financeiras a banca española, por certo
unha
axuda pública cuxa parte contabilizada como débeda pública supuxo un
incremento do 4,2% da mesma –o dobre que a media europea-. Axudas
públicas que ben adoptaron a forma de inxeccións de capital orientadas a
recapitalizar os bancos e que segundo o Banco de España suman uns
53.500 millóns de euros (5% do PIB) –dos que so se teñen recuperado o
4,5% do total- das cales 9.000 millóns (15,5% PIB galego) foron as
axudas para NCGBanco. Ben foron avais para emisións de débeda,
adquisición de activos, traspasos de activos ao SAREB, etc.
Axudas
cuxo monto conxunto, segundo algúns cálculos, rolda os 150.000 millóns
de euros –dos que uns 35.000 millóns corresponden a NCGBanco-
Un aspecto relevante a destacar destas axudas a banca privada, que nos
dá unha idea real da importancia das mesmas, e a relación entre o volume
das axudas recibidas e o capital básico dos bancos. Centrándonos na
banca galega rescatada, NCG Banco tiña activos (2013) por un valor duns
52.500 millóns de euros que supoñen un capital básico (3%) de 1.575
millóns de euros. Se as inxeccións de diñeiro público roldan os 9.000
millóns de euros vemos como
a contribución pública ao rescate bancario en Galiza foi desmesurada –como sucede no conxunto de España e mesmo da Unión Europea-.
Diñeiro que, segundo as autoridades galegas e españolas (Goberno
español, Banco de España, Xunta de Galiza), en moitos casos era un
préstamo que, xa que logo, sería recuperado no seu día: “custo cero para
o contribuínte”.
A verdade de todo isto xa a estamos vendo: UNHA ENORME ESTAFA!.
Sobre este volume inxente de axudas públicas a banca galega e española
compre facer varias reflexións relevantes. A primeira é a de que, como
resulta evidente, o comportamento dos poderes públicos coa grande banca é
antagónico co que ten co resto das entidades privadas –familias,
pequenas e medianas empresas, comercio polo miúdo-. Se a primeira dispón
de barra libre en condicións vantaxosísimas tales que nunha porción
relevante aínda non devolveu, nin devolverá, o prestado ao resto das
entidades privadas non so non dispón das mesmas condicións senón que
aquelas sofren ben o acoso dos poderes públicos e dos propios bancos en
caso de ser debedor –velaí o goteo continuo de desafiuzamentos- ben non
ten aceso ao crédito ou o ten en condicións duras.
A outra
consideración é de que estamos a falar de fondos públicos que, en moitos
casos, non son contabilizados como débeda pública, ao contrario que o
resto dos gastos públicos moi especialmente daqueles que ían destinados
as funcións públicas de benestar e a creación de emprego que si se
contabilizan como débeda pública.
Velaí a xusteza de que cualifiquemos a actuacións públicas en relación a
banca privada como unha auténtica ESTAFA que os poderes públicos
estanlle facendo a maioría da poboación (90%). Moito mais cando sabemos
que a afirmación de que esas axudas públicas serían devoltas polos
bancos –“custo cero para o contribuínte”- era unha nova mentira. Non
serán devoltas por que en realidade estas axudas públicas son destinadas
polos bancos tanto a pagar as súas enormes débedas como a aumentalas
reservas. Reservas que dados os baixos tipos de xuro –derivados das
políticas de austeridade- destinan a compra de títulos, bonos e produtos
financeiros varios.
Compras que contribúen a suba dos prezos
destes produtos e, xa que logo, a inchar novas burbullas financeiras
que, como sucedeu sempre, rematarán estoupando. Estoupido que dará paso
unha nova crise financeira e con ela asistiremos a un novo rescate
bancario e, xa que logo,a unha nova estafa. BINGO!.
Manoel Barbeitos Alcantara